طراحی، ساخت و ارزیابی دستگاه ثبت خودکار فعالیت جویدن برای شناخت رفتار مصرف خوراک، نشخوار و فعالیت جویدن گاو شیری

برای اولین بار در ایران طراحی، ساخت و ارزیابی دستگاه ثبت خودکار فعالیت جویدن برای شناخت رفتار مصرف خوراک، نشخوار و فعالیت جویدن گاو شیری انجام شد. بدین منظور از 2 رأس گاو 2 بار زایش کرده هلشتاین در اوایل شیردهی نگه‌داری شده، در جایگاه‌های انفرادی (4×3 متر) که با جیره کاملاً مخلوط یکسان تغذیه شدند، استفاده شد. فعالیت جویدن در طی 4 روز متوالی به دو روش شامل 1) مشاهدات عینی (به فواصل 1، 5 و 10 دقیقه‌ در طی شبانه روز توسط کارشناس ماهر) و با استفاده از دستگاه ثبت خودکار فعالیت جویدن، ثبت گردید. میانگین زمان مصرف خوراک، نشخوار، کل فعالیت جویدن، زمان خوردن به مقدار خوراک مصرفی، زمان نشخوار به مقدار خوراک مصرفی، زمان جویدن به مقدار خوراک مصرفی و زمان نشخوار به زمان خوردن هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری بین دو روش وجود نداشت، که بیانگر صحت کارکرد دستگاه و قابل پذیرش بودن داده‌های به‌دست آمده از دستگاه ثبت خودکار جویدن بود. به علاوه، با استفاده از دستگاه ثبت خودکار جویدن، تعداد جوش در هر ثانیه در زمان نشخوار 077/0±16/1 دفعه، تعداد جوش در هر ثانیه در زمان مصرف خوراک 095/0±26/1 دفعه، زمان نشخوار به ازای هر لقمه 6±62 ثانیه، میزان جابه‌جایی فک در زمان نشخوار به ازای هر لقمه 64± 566 سانتی‌متر، میزان جابه‌جایی خوردن در یک دقیقه 22±482 سانتی‌متر، زمان استراحت بین هر وعده نشخوار 44/0±5 ثانیه و تعداد جوش در زمان خوردن 12±76 دفعه در هر دقیقه بود. با توجه به داده‌های به‌دست آمده در این آزمایش توسط دستگاه ثبت خودکار جویدن، می‌توان نتیجه گرفت که عمده دلیل بی‌نظمی در زمان خوردن به ولع حیوان برای صرف غذا می‌باشد، زیرا دام در هر دقیقه در زمان خوردن 26/1 دفعه فک خود را حرکت می‌دهد و همچنین میزان جابه‌جایی فک 482 سانتی‌متر در هر دقیقه می‌باشد، در صورتی‌که در زمان نشخوار دام با سرعت کمتری فک خود را حرکت داده (16/1 دفعه) و میزان جابه‌جایی فک در دامنه بیشتری قرار دارد (566 سانتی‌متر) که نشان از حالت آرامش و استراحت در زمان نشخوار است. با آزمایش صورت گرفته دستگاه ثبت خودکار جویدن از لحاظ علمی مورد بررسی قرار گرفت و صحت عملکرد آن مورد تأیید قرار گرفت، امید است که در آینده متخصصان تغذیه دام به راحتی و به سحولت بتوانند از این‌گونه وسایل در طرح‌های پژوهشی و علمی خود استفاده کنند، و نتایج قابل قبول‌تری را استخراج کنند تا بتوانند در مجامع علمی با اطمینان بیشتری بحث کنند. نتایج نشان داد که استفاده از دستگاه ثبت خودکار فعالیت جویدن ضمن سنجش دقیق زمان مصرف خوراک، نشخوار و فعالیت جویدن قادر است اطلاعات ارزشمند دیگری از رفتار جویدن در گاو شیری را مورد ارزیابی قرار دهد.